Koronavirüs bir yıldan uzun bir müddet evvel birinci defa tanımlandığından beri, dünya çapındaki araştırmacılar ve sıhhat otoriteleri, virüsün yayılmasında yahut ortadan kalkmasında iklimin bir rol oynayıp oynamadığını araştırıyor.
Pandeminin başlangıcında, yüksek yaz sıcaklıklarının koronavirüsün yayılmasını azaltmaya yardımcı olabileceğine dair büyük umutlar vardı. Kimi uzmanlar, mevsimsellik gösteren gribe misal teneffüs yolu viral enfeksiyonları üzere olacağını düşünüyordu. Bu durum, Covid-19’a neden olan virüste de benzeri bir şeyin olabileceğini düşünmemize neden oldu. Lakin şu ana kadar yapılan kimi temel çalışmalar bu münasebetin çok net olmayabileceğini gösteriyor.
HAVA ŞARTLARI ÇOK AZ ETKİLİYOR
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) bu mevzuda çok net, DSÖ’ye nazaran, güneşe yahut 25ºC’nin üzerindeki sıcaklıklara maruz kalmak Covid-19’a karşı müdafaa sağlamıyor. Kendimizi müdafaanın en iyi yolu, salgının başından beri maske, aralık ve paklık tedbirleri olarak öne çıkıyor.
DSÖ, sıcak havaların, koronavirüse karşı önleyici önlemleri gevşetmek için bir mazeret olmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Şimdiye kadarki en tesirli tedbirler olarak maske kullanımı, toplumsal aralık ve hijyen uygulamaları üzere tedbirlere işaret ediyor.
Buna karşılık, hava kalitesi de dahil olmak üzere meteorolojik faktörler virüsün yayılmasını engellemiyor. BM Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından yürütülen ve bu yıl sunulan kapsamlı bir raporda uzmanlar, DSÖ’nün görüşüne benzeri görüş sergilediler ve pandeminin birinci yılında sıcak mevsimlerde ve sıcak bölgelerde artan enfeksiyon dalgaları görüldüğünü belirtti.
Rapora nazaran, virüsün düşük UV radyasyonu ile soğuk ve kuru şartlarda daha uzun mühlet hayatta kalabileceğine dair kimi deliller var lakin bu, ısının “gerçek dünya şartlarında bulaşma oranları” üzerinde değerli bir tesiri olduğu manasına gelmiyor. Lakin dünyanın en çok atıf alan bilimsel mecmualarından biri olan Nature’da yayınlanan bir araştırmaya nazaran, sıcaklık ve nemin daha yüksek olma eğiliminde olduğu ülkelerde Covid-19 hadiselerinde aşikâr bir düşüş gözlemlendi.
SICAKLIK VE COVID-19 İLİŞKİSİ HAYLİ KARIŞIK
Virüsü etkisiz hale getirmek ve bulaşıcılığını önlemek için ABD’de yapılan bir araştırmada, SARS-CoV-2’yi çok yüksek bir sıcaklığa maruz bırakmanın virüsü etkisiz hale getirmek için kâfi olabileceğini gösteren deneysel bir sistem tasarlandı. Biotechnology and Bioengineering mecmuasında yayınlanan çalışma, virüsün bulunduğu çözeltinin 50 saniye boyunca 72ºC’ye ısıtılması durumunda, çözeltideki virüs ölçüsünün, bulaşmayı önlemeye yetecek kadar azaltılabileceğini göstermiştir. Bu bir dakikadan kısa müddetli ısıl süreç, belirli bir kaptaki virüsün yayılmasını durdurmak için tesirli bir tedbir olabilir, lakin havadaki virüse tesir edip etmeyeceği şimdi bilinmiyor.
Tüm bu bilgiler ışığında yaz ayları, öbür teneffüs yolu virüslerinde olduğu üzere Covid-19’un da daha yavaş bulaşmasıyla ilişkilendirilebilse de, havanın rolü ve Covid-19’un bulaşması hakkında kesin açıklamalar yapmak için şimdi çok erken.
Dışarısı ister sıcak ister soğuk olsun, Covid-19’un bir şahıstan başkasına bulaşması neredeyse büsbütün kişinin davranışına bağlıdır. Klimatolojik ve meteorolojik faktörlerin rolü, pandeminin sonraki kademelerinde yahut Covid-19’un endemik hale gelmesiyle daha da netleşecektir.
Açık olan şey, ana transfer faktörünün insanların davranışları olmaya devam etmesidir. Bu nedenle önleyici önlemleri yani maske, aralık ve paklığı sürdürmeye devam etmek çok değerlidir.
Ensonhaber
