Diyabet, bedenin karbonhidratları olağan halde metabolize edemediği bir küme emsal kronik hastalıktır. Diyabet büsbütün tedavi edilemez, lakin semptomları en aza indirilebilir. Uygun tedavi, diyet ve ömür biçimi denetimi ile hastalık, kişinin hayat kalitesini etkileyemez.
Diyetimiz karbonhidratlara dayalıdır. Bağırsaklarda, bedendeki tüm hücreler için ana yakıt misyonu gören glikoza parçalanırlar. Kan onu bedenin her yerine taşır.
İnsülin hormonu, glikozun hücreye girmesine yardımcı olan bir anahtar misyonu görür. Sağlıklı insanlarda pankreas, kan şekerindeki artışa reaksiyon olarak insülin üretmeye başlar ve hücreler beslenip şeker düşük olduğunda üretimini minimuma indirir.
Diyabetli bireyler ya çok az insülin üretirler ya hiç insülin üretemezler ya da mevcut insülini gerektiği üzere kullanamazlar. Bu nedenle diyabet, çoğunlukla çok yüksek kan şekerine (hiperglisemi) neden olan semptomlarla teşhis edilir.
DİYABET TİPLERİ
İki ana diyabet çeşidi vardır.
Tip 1 Diyabet
Bu, bedenin insüline kâfi yansısının bozulmasıdır. İnsan bağışıklık sistemi, hormonu bir tehdit olarak algılar ve ona bir virüs üzere saldırır. Hayat usulü denetimi açısından tip 1 diyabet en güç olanıdır, hastaların sistemli insülin enjeksiyonlarına muhtaçlığı vardır. Bununla birlikte, hormon düzeylerinin yakından izlenmesiyle, bu hastalığa sahip bireyler, şekerli, yüksek karbonhidratlı yiyecekler de dahil olmak üzere her şeyi denetimli olarak tüketebilirler.
Tip 1 diyabet, genetik bir yatkınlığın sonucu ortaya çıkar, lakin her vakit fark edilmez. Birçok vakit hastalık çocuklukta başlar, lakin yetişkinlikte de kendini gösterebilir. çoklukla viral bir hastalık yahut şiddetli gerilim, yatkınlığı olan bireylerde diyabetin gelişimi için tetikleyici olur.
Tip 2 Diyabet
Tip 2 diyabetli beşerler insülin üretir. Lakin, ya pankreas insülini çok az üretir ya da beden onu gereğince kullanamaz. Bedenin gereğince kullanamadığı duruma insülin direnci denir.
Tip 2 diyabetli birden fazla insan ek insülin olmadan hayatta kalabilir, lakin ömür stilleri konusunda dikkatli olmaları, tükettikleri karbonhidratları denetim etmeleri, antrenman yapmaları ve birtakım durumlarda ilaç almaları gerekir.
Birçok vakit, çok sağlıklı bir ömür biçimi sürmeyen 40 yaşın üzerindeki şahıslarda gelişir. Tip 2 diyabet gelişimini tetikleyen ana risk faktörleri 40 yaş üstü olmak, hareketsiz hayat biçimi sürmek, tip 2 diyabetli yakın akrabaların varlığı, yüksek tansiyon, yüksek kolestorol, abdominal obezite (göbek bölgesinde yağ birikmesi) ve sigara içmektir.
YAYGIN DİYABET BELİRTİLERİ
Diyabet kendini öncelikle kan şekeri düzeylerindeki artışla bağlantılı belirtilerle gösterir, bu nedenle belirtiler her iki hastalık çeşidi için de birebirdir. Diyabet, yaş ve cinsiyetten bağımsız olarak tıpkı formda kendini gösterir.
İşte hem tip 1 hem de tip 2 diyabetin 13 ana belirtisi:
– Ağız kuruluğu
– Azalmış bağışıklık
– Susuzluk (kişi günde 5 litre su içebilir. Bilhassa geceleri ve sabahları fark edilir)
– Bilhassa geceleri çok idrara çıkma
– Tüketilen yiyecek ölçüsünü azaltmadan kilo kaybı
– Kronik yorgunluk, süratli yorgunluk
– Baştaki yük
– Görme sertliğinde bozulma
– Kuru cilt ve döküntüler
– Bedende sıcak bölgeler
– Uzuvlarda karıncalanma
– Kalp ve damar sıkıntıları
– Cinsel organların etrafında kaşıntı
Bu belirtilerin rastgele birinin öteki hastalıklarla da ilgili olabileceği akılda tutulmalıdır, bu nedenle hekimlerin kullandığı diyabet için ana teşhis kriteri, birkaç testle belirlenen yüksek kan şekeri düzeyidir.
TİP 1 DİYABET BELİRTİLERİ
İki tip diyabetin belirtilerindeki temel fark, gelişme suratıdır. Kural olarak, tip 1 çok süratli gerçekleşir, hafif belirtilerden akut, ölümcül şartlara kadar birkaç hafta hatta birkaç gün sürebilir.
Tip 1 diyabetli bireylerin kanda süratli bir şeker birikimine işaret eden belirtiler yaşama mümkünlüğü daha yüksektir. Fakat teorik olarak tip 2 diyabette de bu belirtiler ortaya çıkabilirler:
– Şiddetli açlık
– Bedende güzelleşmeyen yaralar
– Ağızdan, bedenden ve idrardan çürük meyve yahut aseton kokusu, asetonemi yahut ketonemi.
Son belirti, şekerden güç alma yeteneğini kaybettiği için bedenin yağlarla beslendiği bir acil moda girmesi nedeniyle gelişir. Beden bunları hücrelerin aldığı glikoza ve daha sonra sıvılarla bedenden atılan keton cisimlerine ayırır ve makul bir koku oluşturur.
TİP 2 DİYABET BELİRTİLERİ
Tip 2 diyabet ise yıllarca kendini hissettirmeyebilir, çoklukla yüksek kan şekeri düzeyleri kritik pahalara ulaşmaz. Belirtiler, tip 1 diyabetli şahıslara nazaran çok daha hafiftir. Çoklukla tip 2 diyabet, başka hastalıkları araştırırken tesadüfen teşhis edilir.
Tip 2 diyabet, bir kişinin şeker düzeylerinin yükseldiği lakin hastalığı teşhis etmek için gereğince yüksek olmadığı bir durum olan prediyabetten evvel gelir.
BAYANLARDA VE ERKEKLERDE DİYABETİN ÖZEL BELİRTİLERİ
Erkeklerde ve bayanlarda diyabet belirtileri birçok istikametten örtüşmektedir. Diyabet genel bağışıklığı azaltır, bu nedenle sıklıkla jinekolojik ve ürolojik hastalıkların gelişmesine yol açar.
Bayanlarda şunlar olabilir:
– Mantar enfeksiyonları (kandidiyazis, pamukçuk)
– İdrar yolu enfeksiyonları
– Bayan cinsel fonksiyon bozukluğu
Erkeklerde şunlar olabilir:
– Erektil disfonksiyon
– Cinsel fonksiyon bozukluğu
– Retrograd ejakülasyon
– Düşük testosteron düzeyleri
NE VAKİT DOKTORA GÖRÜNMELİ?
Uzmanlar, risk faktörlerinden en az birine sahip tüm çok kilolu yetişkinlerin yanı sıra, 45 yaşın üzerindeki tüm şahıslara ve ayrıyeten aşağıdaki belirtileri olan herkese kan şekeri testi yapılmasını önermektedir:
– Olağandışı susuzluk, günde 3-5 litre su tüketimi
– Kaşınan cilt
– Noktüri (sık idrara çıkma dürtüsü)
– Poliüri (genel olarak sık idrara çıkma)
– Zayıf yara uygunlaşması
– Mantar enfeksiyonları
– Beden tartısında keskin, açıklanamayan bir azalma
Ensonhaber
