Türkiye’de birinci koronavirüse bağlı mevt olayının yaşanmasının üzerinden geçen iki yıl geçti.

Bilim topluluğu artık de ruhsal hastalık pandemisine dikkat çekiyor.

Zonguldak’ta salgın sürecinde psikiyatrik olay sayılarında yüzde 50 artış gözlemlendi.

Pandeminin en çok tetiklediği hastalık ise paklık hastalığı üzere takıntılı hastalıkların yanı sıra depresyon ve anksiyete oldu.

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Atasoy, bilinmezlikle başlayan koronavirüs sürecinde salgının getirdiği izolasyonla hayattan kopmaların yaşandığına dikkat çekti.

“BİLDİĞİMİZ HAYATTAN BİR ÖLÇÜ KOPTUK”

Atasoy, hastalığı yaşayanlar için yaralayıcı tesirleri olduğuna dikkat çekerek şu tabirleri kullandı:

“Pandemi süreci doğal başlangıcındaki şartlarla şu an değişti. Başlangıcında çok endişe oluşturdu. Önemli bir bilinmezlik oldu. Pandeminin başlarında çok fazla vefat yaşandı. Salgının getirdiği dehşetler ve o devirde önemli hastalananlar, vefatlar oldu. Herkesin ailesinde benim de olmak üzere koronavirüsten kaybettiğimiz yakınlarımız oldu. İzolasyon oldu. Bildiğimiz hayattan bir ölçü koptuk. Konuta kapanmalar oldu. Bunun oluşturduğu alışkanlıkların değişmesi, çocuklar okula gidemedi. İşini kaybedenler oldu. Kapanan işyerleri oldu. Bu hayatın pek çok alanında sıhhatimizi tehdit etti. Toplumsal hayatımızı, iktisadımızı tehdit etti. Tüm dünyada ve ülkemizde de sahip olduğumuz ekonomik güç giderek azaldı. Hastalığı yaşayanlar yada hastalık nedeniyle ağır belirtiler geçirenler mevtle karşılaşan insanlarda tabi ki bu sürecin çok daha yaralayıcı tesirleri oldu.”

“YÜZDE 50’YE VARAN SIHHAT ÇALIŞANINDA TELAŞ BOZUKLUKLARI, DEPRESYON GELİŞTİĞİNİ GÖRDÜK”

Bülent Ecevit Üniversitesi Sıhhat Uygulama Hastanesi’nde vazife yapan sıhhat çalışanlarıyla yaptıkları araştırmaya dikkat çeken Nuray Atasoy, “Araştırmalar şöyle gösteriyor. Bizim kendi klinik pratiğimizde yani bizde yavaş yavaş pandemi öncesi sonrası bir çalışma sağlıkçılarda yaptık. Pandemi sürecinde sağlıkçıların ne durumda olduğuyla ilgili kendi hastanemizle ilgili. Yüzde 50’ye varan sıhhat çalışanında telaş bozuklukları, depresyon geliştiğini gördük. Tahminen çalışmanın getirdiği tempodaki artış bilhassa pandeminin başlarında uzun periyodik görevlendirmeler oldu.

“TAKINTILI HASTALIKLARDA ARTIŞ GÖRDÜK”

Beşerler meskenine gitmeye korktu. Bunlar esasen pandemiyle ilgili sayılara bakıldığında da sağlıkçılardaki koronavirüs hastalığı geçirme ihtimali ve koronavirüsle ilgili vefat sayıları genel toplumdan çok daha fazla oldu. Çok fazla kayıp verdik. En azından sağlıkçılarda bunun getirdiği ruhsal bir depresyonlu olma, anksiyete halleri, takıntılı hastalıklarda artış gördük. Mikrop korkusu, paklık telaşı olan insanlarda bu dehşetler pandemiyle bir arada daha güçlü hale geldi. Bunun yansımalarını hastalarımızda da gördük. Pandemi öncesinde gördüğümüz hasta sayılarıyla şu anda rahatsızlanıp bize ulaşan hasta sayıları ortasında yüzde 50’ye yakın artış sahiden var. Olağan ki bunu ulusal ya da toplumsal çapta değerli araştırma projeleriyle daha objektif bir biçimde ölçmek gerekiyor. Bu bizim gördüğümüz bizim izlenimlerimiz kendi pratiğimizden yola çıkarak söyleyebileceğimiz şeyler.” diye söz etti.

“DEPRESYON VE ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ İKİ KATINA ÇIKTIĞI SÖYLENİYOR”

Koronavirüs sürecinde araştırmalar yapılan ülkelerde pandemi öncesine nazaran psikiyatrik hastalarda iki katına çıkan artışlar gözlemlendiğinin altını çizen Atasoy, şöyle devam etti:

“Dünyada çabucak buna kaynak ayıran araştırmasını yapan ülkeler oldu. O araştırmalarda da pandemi öncesine nazaran psikiyatrik hastalıklarda bilhassa depresyon ve anksiyete bozukluklarının iki katına çıktığı en az yüzde 50 artış olduğu söyleniyor. Doğal pandemine kronik ruhsat hastalığı yahut öbür hastalığı olan insanlarda da kendi yakınlarımızda anne ve babalarımızda bunu yaşadık. Hastane ulaşma zorluğu, hastaneye gitme korkusu, bizim kendi tertipli tedavi altına aldığımız hastalarda hastaneye gelemedikleri gelmekten korktukları için tedavileri aksadı. Pandeminin ikinci yılında hastalıkların ataklarında artış olduğunu gördük. Biz de kendi kliniğimizde yataklı servis çabucak hemen pandemide de hiç boş kalmadı. Hala bir hasta yatıracağımız vakit hastayı bekletmek zorunda kalıyoruz. Servis her vakit dolu.”

Salgın öncesi hiç hastalığı olmayanların salgınla birlikte depresyon, panik yahut takıntılı hastalıklarla başvurduğunu tabir eden Atasoy, Türkiye’deki sıhhat çalışanlarının pandemiyle olan gayretinin de altını çizdi.

Dünyada birçok ülkede sağlıkçıların pandemi sürecinde zorluklarla karşılaşırken Türkiye’deki sıhhat topluluğunun ağır çalışmaya alışkın olduğunu belirten Atasoy, kelamlarını şöyle tamamladı:

“SAĞLIKÇILAR ÇOK ÇALIŞMAYA AĞIR ÇALIŞMAYA ALIŞKIN İNSANLARDIR”

“Bu devrin oluşturduğu gerilimin çok boyutlu istikameti var. Ekonomik kayıplar, iş kayıpları, insanların ailelerinde yaşadığı kayıplar da gerilimi beslediği için psikiyatrik hastalıkları olumsuz istikamette etkiledi. Daha evvel hiç hastalığı olmayan insanlarda bu devirde yaşadıkları zorluklardan sonra depresyon, panik yahut takıntı hastalığıyla gelebiliyor. Ömrü da değiştirdi. Toplumsal alışkanlıklarımız tümüyle bozulmadıysa da beşerler hala tekrar de birbirleriyle ilgili aralık konusunda huzursuz olabiliyorlar. Lakin ikinci yılı artık bitti. Tahminen aşılanma olması sayesinde ki hem kendi adıma hem öteki sağlıkçı ordusu ismine söyleyeyim. Türkiye’de sağlıkçılar çok çalışmaya ağır çalışmaya alışkın insanlardır. Daima o denli çalıştık zira. Bu nedenle pandeminin yükünü iyi göğüslediğimizi düşünüyorum. Diğer ülkelerden meslektaşlarımızla da konuştuğumuzda günde 10 hasta bakmaya alışmış olan beşerler birden teğe pandemi yükü altında dağıldılar.

“KORONAVİRÜS SALGININDAN SONRAKİ PANDEMİ RUHSAL HASTALIK PANDEMİSİ OLABİLİR”

Birinci vakit ne yapacaklarını bilemediler. Doktora ulaşmakla ilgili beşerler çok daha büyük zorluklar yaşadı. Biz daha ağır çalışmaya alışkın bir sağlıkçı ordusuyuz sahiden. Doğal panikler oldu. Pandeminin başında bilhassa çabucak toplantılar yapıldı. Konuşuldu lakin hiçbir karışıklık olmaksızın çabucak organize olunup elimizden ne geliyorsa da herkes ziyadesiyle yapmaya çalıştı. Çok hastalanan arkadaşımız oldu. Hepimiz Covid-19 hastasıyla karşılaştık. Tahminen bu açıdan sağlıkçılara hakkını da teslim etmek lazım. Ancak çok yıpratıcıydı. Kendim de dahil söyleyebilirim. Geçmişteki durumumuzla şu an ki durumumuzu kıyasladığımızda hepimiz bu ruhsal yorgunluğu, depresif durumu hissediyoruz. Tahminen güvensizlik de oluyor. Yarına ne olacağımız. Tahminen her gün birtakım berbat haberlerle uyanmanın getirdiği yorgunluk da oluyor. Bu nedenle kimi araştırmalar şunu söylüyor. Covid-19 salgınından sonraki pandemi ruhsal hastalık pandemisi olabilir üzere çok önemli telaşlı telaffuzlar de var. Buna yönelik araştırma yapılıp neler yapılması gerektiğiyle ilgili toplumsal kaynak gerekiyor. Biz tabi ferdî olarak bunu yalnızca gözlüyoruz. Bilimsel topluluktan bunlar konuşuluyor, okunuyor. Neler yapılabilir bunu pek çok kaynaktan konuşmak gerekiyor. Yalnızca sağlıkçıların göğüsleyebileceği bir şey değil.”

Ensonhaber